Кілтті сөздер
ислам өнері
Құран жазбалары
куфи
насх
насталик
иран мәдениеті
Дәйексөздерді қалай жазу керек
Аңдатпа
Каллиграфия немесе хат өнері – бұл әріптер мен сөздердің әдемі, үйлесімді және эстетикалық жағынан тартымды түрде жазылуы. Адамзаттың көркем шығармашылығының көне әрі шынайы түрлерінің бірі саналатын бұл өнер түрі көптеген өркениеттерде, әсіресе ислам және иран мәдениетінде ерекше орынға ие. Ислам өркениетінде Құран мәтінінің қасиеті мен оны жазуға берілген аса зор мәнге байланысты каллиграфия рухани сұлулық пен көркем үйлесімділіктің көрінісі ретінде дамып, ең жоғары өнер деңгейіне жетті. Қасиетті мәтінді көшірушілер, суретшілер мен хатшылар жазу өнерін жетілдіріп, барынша көркем жазуға талпынды. Иран жеріндегі каллиграфия тарихы жазу жүйесінің бірнеше кезеңдік өзгерістерімен ерекшеленеді. Алғашқы кезеңде қазба жазулары, пехлеви және авесталық жазу түрлері қолданылса, ислам діні келгеннен кейін копт және сириян жазу үлгілерінен шабыт алған куфи мен насх сияқты жаңа жазу үлгілері пайда болды. Хижраның IV ғасырында «мухаққақ», «райхан», «сулус», «насх», «руқға» және «тауқи» жазу түрлері қалыптасты. Кейіннен «насх» пен «талиқ» жазу үлгілерінің негізінде «насталиқ» жазуы пайда болды. Бұл мақалада каллиграфия өнерінің тарихи даму барысына шолу жасалып, «насталиқ» жазуының ерекшеліктері қарастырылады.