Кілтті сөздер
Ферғана жазығы
Ясауи жолы
сопылық
кеңестік кезең
діни ритуалдар
Дәйексөздерді қалай жазу керек
Аңдатпа
Бұл мақалада ХІХ–ХХ ғасырлардағы Ферғана жазығында өмір сүрген Аллаһшылар немесе Лаһчилер тариқатының шығу тегі, діни дәстүрі мен тарихи эволюциясы зерттеледі. Зерттеу барысында авторлар Баткен облысына жасаған ғылыми экспедицияның нәтижесінде жинақталған материалдарға сүйеніп, осы тариқаттың Қожа Ахмет Ясауи жолына қатысты діни сипатын, сопылық ерекшеліктерін және кеңестік кезеңдегі тағдырын жан-жақты сипаттайды. Мақалада Лаһчилердің пайда болуы мен қалыптасуының әлеуметтік-экономикалық алғышарттары талдана отырып, оларды «пақырлық» пен «махаббатқа» негізделген рухани әдіснама ұстанушылары ретінде сипаттайды. Сонымен қатар кеңестік билік тұсындағы Лаһчи тариқатының конспирологиялық әрекеттері, діни қысымға қарсы стратегиялары және кеңестік идеологиямен шектеулі ымыраласуы мәселелері де қозғалады. Авторлар Лаһчи тариқатының Нахшбандия тариқатымен doctrinal қайшылықтарын да нақтылайды. Зерттеу барысында сопылардың зікір мен самә рәсімдерінде музыкалық аспаптарды қолдануы, ерлер мен әйелдердің бірге зікір айтуы сынды ерекшеліктеріне ерекше назар аударылады. Бүгінгі таңда бұл тариқат өкілдерінің діни ритуалдары әлсірегенімен, Ясауи мұрасына деген қызығушылығы сақталғаны көрсетіледі. Мақала Орталық Азиядағы дәстүрлі сопылық мектептердің тарихи сабақтастығын және қазіргі діни санадағы орнын зерделеуге бағытталған.